Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2012

Η Ακμή και η Παρακμή του Ελληνισμού της Αιγύπτου - The Rise and Decline of Hellenism in Egypt


Οι αναφορές για τη διάλυση της κάποτε ένδοξης ελληνικής παρουσίας στη σύγχρονη Αίγυπτο θέλουν να προστρέχουν στην τελευταία γραμμή του ποίηματος του Κωνσταντίνου Καβάφη, Ο Θεός εγκαταλείπει τον Αντώνιο, ως το επίγραμμα τους: "Αποχαιρέτα τη, την Αλεξάνδρεια που χάνεις." Ο διάσημος αυτός ποιητής ήταν ο σημαντικότερος Έλληνας λογοτέχνης που έζησε στην Αίγυπτο του εικοστού αιώνα.
Ωστόσο, αυτό το συγκεκριμένο ποίημα γράφτηκε το 1911, μια περίοδο κατά την οποία οι Έλληνες εξακολουθούσαν να ακμάζουν στην Αίγυπτο. Και όταν ήρθε η παρακμή, λίγο μετά το θάνατο του Καβάφη το 1933, αυτός ο αποχαιρετισμός δεν ήταν γρήγορος, αλλά σταδιακός. Ο ελληνικός αποχαιρετισμός στην Αλεξάνδρεια ήταν ένα μακρύ αντίο.

Οι Έλληνες ήταν κάποτε η κυρίαρχη ξένη κοινότητα στην Αίγυπτο και καμιά άλλη ξένη κοινότητα δεν μπορούσε να τους φθάσει σε αριθμό. Υπολογίζεται ότι οι Έλληνες της Αιγύπτου μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 50 ήταν πάνω από 150.000. Ωστόσο, οι πιο πρόσφατες στατιστικές αναφέρουν ότι ο αριθμός τους έχει συρρικνωθεί σε μόνο 2.000, αν και εξακολουθούν να είναι η κυρίαρχη ξένη κοινότητα στην Αίγυπτο, έχοντας ζήσει για αιώνες σε αυτή τη χώρα σε αρμονία και αμοιβαίο σεβασμό με τους Αιγύπτιους αδελφούς τους. Οι Έλληνες υπήρχαν στην Αίγυπτο, ακόμη και πριν από τον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος αποφάσισε να ιδρύσει την πόλη του στην βόρρεια ακτή της χώρας. Οι Έλληνες ήταν δυνατό να βρεθούν να ζουν στην Άνω Αίγυπτο, το Κάϊρο και το Δέλτα, αλλά πάντα λάτρευαν ιδιαίτερα να ζουν στην Αλεξάνδρεια. Η ιστορία της σύγχρονης ελληνικής κοινότητας στην Αίγυπτο άρχισε κατά την εποχή του Μοχάμεντ Αλί Πασά, ηγεμόνα της Αιγύπτου, αλλά ο ίδιος γεννήθηκε στην Καβάλα, στην Ελλάδα, και ήταν πολύ περήφανος για την κληρονομιά του και ειδικά για το ήθος των Ελλήνων και την εργατικότητά τους. Μόλις έγινε ηγέτης της Αιγύπτου, ενθάρρυνε τους Έλληνες να μεταναστεύσουν στην Αίγυπτο. Πολλοί το έκαναν, και η θετική συμβολή και τα επιτεύγματά τους είναι εμφανείς σε όλες σχεδόν τις πτυχές της αιγυπτιακής ζωής. Για παράδειγμα, το πολύ όμορφο Μοχάμεντ Αλί Πασά Τζαμί στη περιοχή της ακρόπολης του Καΐρου, όπου είναι θαμμένα τα λείψανά του. Ο σχεδιασμός και η εκτέλεση αυτού του υπέροχου τζαμιού ήταν η ευθύνη ενός Έλληνα αρχιτέκτονα που αντίγραψε ακριβώς το Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας, της παλαιότερης εκκλησίας του Χριστιανισμού, που χτίστηκε στην Κωνσταντινούπολη (σήμερα είναι γνωστή ως Ισταμπούλ) πίσω στον έκτο αιώνα μ.Χ.. Η απανταχού παρουσία τους ήρθε σε ένα απότομο τέλος με την Επανάσταση του 1952 και την επακόλουθη εθνικοποίηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, ιδίως το 1961. Οι Έλληνες έφυγαν κατά εκατοντάδες και χιλιάδες και η κάποτε υπερήφανη κοινότητα μειώθηκε σε λιγότερο από χίλια άτομα στην Αλεξάνδρεια. Ο ελληνικός πληθυσμός της Αλεξάνδρειας αριθμούσε κάποτε 150.000. Έμποροι, επιχειρηματίες, φιλάνθρωποι και καλλιτέχνες δρούσαν μέσα την κοσμοπολίτικη κοινωνία της Αλεξάνδρειας. Την κληρονομιά τους είναι δυνατό για κάποιο να τη δει ακόμα και σήμερα, όχι μόνο την ιστορική τους επιρροή, τα γραπτά τους, τις διδασκαλίες και την επιρροή τους στην κοινωνία της Αιγύπτου και της Ελλάδας, αλλά και στα υπέροχα κτίρια που έχουν σχεδιάσει και κατασκευάσει- νοσοκομεία, εκκλησίες, σχολεία, άλλα δημόσια κτίρια και αρχοντικά. Δυστυχώς, η ελληνική κοινότητα της Αλεξάνδρειας έχει συρρικνωθεί σε μόνο 800 ανθρώπους και πολλές από τις επιχειρήσεις, τους συλλόγους, τα νοσοκομεία και τα σχολεία τους έχουν κλείσει, όμως πολλές από τις εκκλησίες και τα επιβλητικά νεοκλασικά κτίρια παραμένουν. Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής έχει την ιστορική του βάση στην Αλεξάνδρεια, όπου ιδρύθηκε από τον Άγιο Μάρκο τον Αποστόλο στο 63 μ.Χ.. Το Πατριαρχείο είναι υπεύθυνο για την πνευματική και θρησκευτική ευημερία των περίπου 150.000 Ελλήνων που ζουν στην Αφρική, καθώς και ένα επιπλέον 500.000 Ορθοδόξων Χριστιανών σε όλη την περιοχή. Η Ελληνική Κοινότητα της Αλεξάνδρειας (γνωστή ως EKA) έχει ως στόχο να εξασφαλίσει τις καλύτερες δυνατές ευκαιρίες και προϋποθέσεις για τη συνέχιση του Ελληνισμού στην Αίγυπτο και την καλλιέργεια των πολιτιστικών ανταλλαγών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο. Για το σκοπό αυτό, η EKA πρότεινε την ίδρυση και λειτουργία της Αρχαιολογικής Σχολής Κλασικών Σπουδών και που να φέρει το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στα κτίρια της τελευταίας ελληνικής συνοικίας στο Chatby, Αλεξάνδρειας, ένα χώρο 40.000 τετραγωνικών μέτρων, που ανήκει εξ ολοκλήρου στην Ελληνική Κοινότητα της Αλεξάνδρειας. Ο Edmond Nicola Kasimates, ο πρόεδρος του Ελληνικού Ναυτιλιακού Ομίλου Αλεξανδρείας, λέει ότι περίπου 5.000 Έλληνες επισκέπτονται την Αλεξάνδρεια ετησίως για να τιμήσουν τη γέννησή τους στην Αλεξάνδρεια. "Ο Κυβερνήτης της Αλεξάνδρειας, Abdel-Sallam el-Mahgoub, του αρέσει να τους καλωσορίζει στην Αλεξάνδρεια προσωπικά," είπε ο Kasimates στο περιοδικό Akher Saa. Η Ελληνική Κοινότητα ιδρύθηκε για πρώτη φορά μαζί με το πρώτο προξενείο το 1834. Δημιούργησε επίσης, μια σειρά από επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, όπως είναι το πρώτο νοσοκομείο, το πρώτο θέατρο, το πρώτο ερευνητικό κέντρο και το πρώτο γήπεδο. Οι Έλληνες της Αιγύπτου ήταν πολύ εργατικοί, τόνωσαν την οικονομία και την ευημερία της δεύτερης πατρίδας τους. Αλλά η σχέση τους με την Αίγυπτο ήταν πολύ περισσότερο από μια απλή εμπορική επιχείρηση, χαρακτηρίζεται από μια πραγματική και βαθιά ριζωμένη ζεστασιά και αγάπη μεταξύ των Ελλήνων και της θετής χώρα τους. Οι δεσμοί μεταξύ Ελλήνων και Αιγυπτίων παραμένουν ισχυροί. Επί του παρόντος, 120.000 Αιγύπτιοι ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα, και πολλοί από αυτούς έχουν παντρευτεί Έλληνες, ιδρύοντας βαθιές ρίζες, βρίσκοντας μια υποδοχή που θα ήταν δύσκολο να βρουν πουθενά αλλού. Στην πραγματικότητα, οι βαθιές ιστορικές, οικογενειακές και πολιτιστικές ρίζες μεταξύ των Αιγυπτίων και Ελλήνων ανάγονται πίσω σε χιλιάδες χρόνια. 
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.