Πέμπτη 25 Ιουνίου 2015

Προωθείται (;) «βελούδινο διαζύγιο» Ελλάδας-ΕΕ… Τι ρόλο θα παίξει η διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας;


Μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην αναίμακτη «Βελούδινη Επανάσταση» του 1989, η ένταση στην ομοσπονδιακή Τσεχοσλοβακία αυξήθηκε μεταξύ Τσέχων και Σλοβάκων.

Και οι δύο είδαν την άνοδο των εθνικιστικών κομμάτων που ήρθαν στην εξουσία, όταν ο πρόεδρος Βάτσλαβ Χάβελ επανεξελέγη ομόφωνα, αλλά εμποδίστηκε από τους Σλοβάκους βουλευτές στην αίθουσα του κοινοβουλίου τους. Το κοινοβούλιο της Σλοβακίας κήρυξε την ανεξαρτησία του στις 17 Ιουλίου και οι διαπραγματεύσεις παρήγαγαν μια επίσημη διάσπαση να ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 1993.

Σε σύγκριση με την πιθανή ελληνική έξοδο από το ευρώ, αυτό το «βελούδινο διαζύγιο» ήταν εξαιρετικά περίπλοκο. Τα έθνη βρίσκονταν ακόμη στην μακρά διαδικασία απεμπλοκής από το κομμουνιστικό μπλοκ, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών και πολιτικών φορέων του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Τα έθνη μοιράζονταν όχι μόνο το νόμισμά τους (η Κορόνα Τσεχοσλοβακίας), αλλά τους πολιτικούς θεσμούς, ονομαστικά σύνορα, εθνικά σύμβολα, ένα στρατό, τις υποδομές μεταφορών, τα αποθέματα χρυσού και την ιθαγένεια. Η ειρηνική λύση επιτεύχθηκε χωρίς μεγάλη οικονομική αναστάτωση, παρότι λιγότεροι από 50% σε κάθε έθνος την υποστήριξαν. Η αθλητική συνεργασία και οι δίγλωσσες εκπομπές συνεχίζουν στην κορυφή των σύγχρονων πρωτοβουλιών της ΕΕ.

Υπάρχουν ομοιότητες με την κατάσταση Ελλάδας-Ευρωζώνης, ωστόσο. Το τσεχικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν υψηλότερο από της Σλοβακίας, αλλά η ανάπτυξη της Σλοβακίας αναμένεται να είναι ταχύτερη σε μακροπρόθεσμη βάση. Οι Τσέχοι ήταν περισσότερο στον έλεγχο ομοσπονδιακής κυβέρνησης με βάση την Πράγα. Οι υπήκοοι από κάθε μία, εργάστηκαν και έζησαν στο άλλο έθνος.

Οι ομοιότητες δεν πρέπει να επεκταθούν υπερβολικά, αλλά η διάλυση τουλάχιστον υποδεικνύει ότι σύγχρονοι ευρωπαϊκοί χωρισμοί μπορούν να γίνουν χωρίς σοβαρές αντιπάθειες, με δεδομένο έναν βαθμός αμοιβαίας κατανόησης και συνεργασίας. Υπάρχουν ήδη σχέδια για το σκοπό αυτό από τον διαγωνισμό προτάσεων Wolfson Economics Prize του 2012.

Η συνέχιση της τρέχουσας ελληνικής κατάστασης δεν βοηθά κανέναν και συμβάλλει στη διεθνή δυσαρέσκεια και ένταση, όπως έκανε και η ανισόρροπη Τσεχοσλοβακική ομοσπονδία. Η συνεχής, ή πρόσθετη λιτότητα είναι πολύ απίθανο να παράγει το είδος της ανάπτυξης που η Ελλάδα χρειάζεται για να εξοφλήσει τα χρέη της, ή τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών της. Ακόμη και αν το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παραχωρήσουν τον τρέχοντα γύρο στον Αλέξη Τσίπρα, θα παρατείνουν μόνο τον πόνο, καθώς περισσότερες αποπληρωμές ξεπροβάλλουν μέσα στο καλοκαίρι που ο ΣΥΡΙΖΑ θα δυσκολευτεί να επιστρέψει. Η έξοδος από το ευρώ δεν είναι αναπόφευκτη, αλλά φαίνεται πιθανή.

Γνωρίζουμε ότι η Φινλανδία ήδη προετοιμάζεται για Grexit. Είναι σημαντικό ότι, σε περίπτωση που το Grexit συμβεί και οι δύο πλευρές να ξεχάσουν τα πρόσφατα παράπονά τους και να εξετάσουν πώς να διεξάγουν μια ομαλή εισαγωγή νομίσματος για να ωφελήσει και τις δύο οικονομίες. Η Ισλανδία απέδειξε ότι η χρεοκοπία και η ανακατασκευή θα μπορούσε να λειτουργήσει για μια μικρή χώρα, αλλά με την βοήθεια του ΔΝΤ και των σκανδιναβικών δανείων, με κανένα από τα δύο να μην είναι τόσο εύκολο να προσφερθούν στην Ελλάδα. Για τη σταθερότητα των υπόλοιπων χωρών της ευρωζώνης, καθώς και για την εξασφάλιση ότι ο εμπορικός εταίρος τους θα επιστρέψει σύντομα στην υγεία, κάποιος τρόπος δανείου διάσωσης θα πρέπει οπωσδήποτε να προσφερθεί, με ασφάλεια, γνωρίζοντας ότι με ένα κυρίαρχο νόμισμα, η Ελλάδα θα είναι σε θέση να αποπληρώσει.

Ενώ οι Τσέχοι διατηρούν την κορόνα, η Σλοβακική Δημοκρατία υιοθέτησε το ευρώ το 2009. Έκατσαν στο τραπέζι, όπου το μέλλον της Ελλάδας θα συζητηθεί και πρέπει να επικοινωνήσουν τις εμπειρίες τους από το βελούδινο διαζύγιο στις μεγαλύτερες δυνάμεις.
Ξέρουν ότι οι διαχωρισμοί δεν χρειάζεται να είναι καταστροφές.

Jonathan Lindsell, ερευνητής της ΕΕ στο Civitas. Αυτή τη στιγμή διερευνά διαφορετικές επιλογές για μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων.
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.